TMMOB’a Denetleme Darbesi!

Kürkçü, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na verdiği soru önergesinde Kimya Mühendisleri Odası yönetim kurulunun görevden alınmasını ve TMMOB Odalarına karşı hükümet tarafından yürütülen “denetleme çalışmaları” nı sordu. 

Bakanlığınızın Kimya Mühendisleri Odası(KMO) Yönetim Kurulu’nun görevden alınması istemi üzerine açtığı davada 25.09.2017 tarihinde KMO yönetim kurulunun görevden alınması kararı verilmiştir. Bu karar Anayasa’nın “Kamu Kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları  ve üst kuruluşları” tanımlayan  135. Maddesine aykırıdır.

TMMOB ve bağlı odaları idari ve mali denetime tabi tutmaya yönelik Bakanlar kurulu kararları 12 Eylül askeri diktatörlüğü döneminde yayınlanan bir KHK’ye dayandırılmak istenmektedir. Şubat 2016 itibariyle Bakanlığınız KMO’yu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı da TMMOB’a bağlı on bir odayı “denetleme” girişiminde bulunmaktadır. Anayasa’nın 135. Maddesinde yer alan “Bu meslek kuruluşları üzerinde Devletin idari ve mali denetimine ilişkin kurallar kanunla düzenlenir” açık hükme karşın bu denetimi yasal bir dayağa kavuşturacak bir kanun düzenlenmiş değildir.

TMMOB ve bağlı odalar, 6235 sayılı TMMOB Yasası ile kurulmuş kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşudurlar,  iş ve işlemlerini, ilgili yasa ve yönetmelikler kapsamında gerçekleştirirler ve tüm faaliyetleri TMMOB Yasası, Yönetmelikleri ve ayrıca bağlı Odaların kendi yönetmeliklerine tabidir. Odaların faaliyetlerinin yasa ve yönetmeliklere uygunluğu, kendi genel kurullarda seçilen denetleme kurullarınca düzenli olarak denetlenmektedir. 1954’ten bu yana hiçbir Odanın denetleme raporlarında bir olumsuzluk görülmediğine ilişkin kayıtlar TMMOB yetkililerince kamuoyuyla paylaşılmıştır. Odaların idari ve mali faaliyetleri, internet siteleri ve diğer yayınlarla üyelerine ve tüm kamuoyuna açık biçimde duyurulmaktadır.

Hükümetinizin bu uygulamalarıyla TMMOB ve bağlı Odaların,  dayanağını Anayasadan alan kamusal hizmet ve kamusal denetim fonksiyonları yanısıra özerk ve demokratik kamu tüzel kişiliğini ortadan kaldırma, Birliğin ve Odaların önemli bazı yetkilerini yok etme amacıyla TMMOB Yasası’nı değiştirme hazırlığı içerisinde olduğu kamuoyunda yaygın bir biçimde tartışılmaktadır. Hükümetin bu çabalarının asıl nedeninin ise TMMOB’nin siyasi iktidarın ekonomik ve toplumsal politikaları karşısında takındığı eleştirel tutum ve kamu kaynaklarının çarçur edilmesine yol açan, doğa ve kent haklarını ihlal eden yatırım ve imar kararlarına yönelik muhalefeti olduğu düşünülmektedir.

Bu gerekçe ile

1- 1954’ten beri TMMOB ve bağlı odaların denetleme raporlarında hiç bir usulsüzlüğe rastlanmamış olmasına karşın Kimya Mühendisleri Odası’na karşı açtığınız davanın gerekçesi nedir ve neden şimdi dava açmak ihtiyacı duyulmuştur. Önceki hiçbir bakanlıkça böyle bir denetlemeye gerek görülmediği halde sizi denetlemeye sevkeden neden nedir?

2-Söz konusu denetleme bir şikayete mi dayanmaktadır Öyleyse, şikayetçi kurum ve/veya kişiler kimlerdir? Şikayetlerinin içeriği nedir?

3-Anayasanın 135. Maddesine aykırılığı açıkça belli olan davanın yukarıda izah edildiği şekilde sonuçlanması için Bakanlığınızca yargı kurumlarına yönelik baskı ve yönlendirme iddiaları doğru mudur?

4-TMMOB’nin özerk, demokratik yapısına son verilmesi ve bazı yetkilerinin kaldırılması hedefiyle Bakanlığınızca bir mevzuat çalışması yürütülmekte midir? Yürütülmekte ise bu çalışmanın içeriği nedir?