Kürkçü, Başbakanlığa verdiği soru önergesinde CAR isimli “Çatışmaların Silahlandırılmasını Araştırma” Kurumunun, IŞİD terör örgütünün kullandığı patlayıcı ve mühimmatın kaynağının araştırılması üzerine hazırlanan raporunda, Türkiye’deki firmalara ait bulguları sordu.
2011’de kurulan ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen Conflict Armament Research (CAR) isimli “Çatışmaların Silahlandırılmasını Araştırma” kurumu başta Irak, Libya, Somali, Güney Sudan ve Suriye olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde süren çatışmalarda kullanılan silah ve askeri mühimmatın uzman teknik ekspertizleri yoluyla incelemesini yaparak malzemenin kaynağını, hangi ülke ve firmalar tarafından üretilip sevkiyatının yapıldığını, sevkiyat sırasında hangi yollardan geçtiğini araştırıp belgeleyerek raporlaştırmaktadır.
CAR, Suriye’deki Kobane’den Irak’ın başkenti Bağdat’ın güneyine kadar, IŞİD terör örgütünün tarafı olduğu çatışmalara sahne olan bölgede üç yıllık saha araştırmasını tamamlamış. 1832 silahın ve 40 bin 984 adet mühimmatın kaynaklarını açıkladığı “IŞİD’in Silahları” raporunu Aralık 2017’de yayınlamıştır.
IŞİD’in ürettiği el yapımı patlayıcı (EYP) ve el yapımı roketli patlayıcıların (EYRP) neredeyse tüm ham maddelerinin Türkiye’den geldiğini aktaran CAR raporunda, bu malzemeler arasında alüminyum macunu, amonyum nitrat, potasyum nitrat, sorbitol, patlayıcıların konulduğu variller, infilaklı fitiller, kablo ve tellerin bulunduğu belirtilmiştir. Rapora göre, etkinleştirme mekanizması (anahtar), tetikleyici (fünye), patlayıcı materyal, taşıyıcı gövde ve güç kaynağından oluşan EYP imalatı için IŞİD neredeyse tamamen Türkiye’den gelen malzemeleri kullanmıştır. Patlayıcı materyalin bileşenlerinden alüminyum macunu ve bu malzemeyle karıştırılan amonyum ve potasyum nitratın önemli kısmı IŞİD’e Türkiye’den yollanmıştır. Raporda, daha önce tartışılan Doktor Tarsa Tarım markalı potasyum nitrata ilişkin yeni bulgular da yer alırken, Türkiye’de faaliyet gösteren Gültaş Kimya, Marikem Kimyevi ve Endüstriyel Ürünler, ATR Kimya ve Metkim şirketlerinin Türkiye’ye ithal ettiği alüminyum macunlarının Tikrit, Felluce, Musul ve Telafer’deki IŞİD silah üretim atölyelerinde tespit edildiği belirtilmiştir. Söz konusu firmalar ürünlerini Irak veya Suriye’ye satmadıklarını, ürünlerin Türkiye’deki piyasalara dağıtıldığını açıklasa da, BM verilerine göre, 2008 ile 2014 yılları arasında yıllık neredeyse 1 ton olan Türkiye’den Suriye’ye alüminyum macunu ve pigment ihracatı, 2015’te 100 kat artmıştır.
Raporda Türkiye’de üretilmiş veya son kullanıcısının Türkiye olduğu 16 silah yer almıştır. Irak’ta Türkiye kökenli 1011 adet mühimmat Suriye’de ise Türkiye kaynaklı 98 adet mühimmata rastlandığı tespit edilmiştir. Tespit edilen Türkiye kökenli silahlar arasında HAR-66 (hafif anti tank roketi) tipi taşınabilir tanksavar silahı, hafif makinalı tüfekler, bomba atarlar, el bombaları, 81 ve 120 mm’lik havan topları bulunmaktadır. 22 Mayıs 2017 tarihindeyse, Musul’da Irak güçlerinin IŞİD’den ele geçirdiği bir evde 5.56 x 45 mm çapında mermilerin yer aldığı iki sandık bulunmuş, Bosna Hersek hükümeti yetkilileri, ilgili mermilerin Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı’na 1997 ve 1998’de yapılan 5 milyon mermilik satışın bir parçası olduğunu CAR’a bildirmiş, İçişleri Bakanlığı ise CAR’ın bilgi talebine yanıt vermemiştir.
Yine CAR’ın “IŞİD tarafından kullanılan el yapımı patlayıcı unsurlarının kaynağının izini sürmek” başlıklı 107 sayfalık raporu üzerine 29.02.2016 tarihinde 7/3157 Esas Numarasıyla ve 19.12.2016 tarihinde 7/10013 Esas Numarasıyla, Başbakanlığa verdiğimiz soru önergeleri yanıtsız bırakılmış, bu soru önergelerinin içeriğinde, ulusal ve uluslar arası basında yer alan iddialar konusunda da hükümetiniz tarafından herhangi bir açıklama yapılmamıştır.
Bu Gerekçeyle;
- Conflict Armament Research (CAR) yukarıda sözü edilen araştırmayla ilgili hükümetinizden veya bakanlıklarınızdan bilgi ve belge istemiş midir? İstemişse tarafınızdan ilgili kuruma ne zaman ve nasıl yanıt verilmiştir? Verilmemişse hangi gerekçeyle verilmemiştir?
- Sözkonusu raporda yer alan iddialar ile ilgili hükümetiniz bir araştırma/soruşturma başlatmış mıdır? Başlatmışsa içeriği nedir? Başlatmamışsa neden?
- Yukarıda adı geçen firmalar ile ilgili hükümetiniz bir denetleme başlatmış mıdır? Bu denetlemenin içeriği nedir? Böyle bir denetleme yapılmamışsa nedeni nedir?
- Hükümetiniz CAR’dan bağımsız olarak IŞİD terör örgütünün kullandığı malzemelerin izini süren bir mali/teknik soruşturma yürütmüş müdür? Yürütmüşse bu soruşturmanın sonuçları nelerdir? Yürütülmemişse neden?
- Raporda iddia edilen silah ve mühimmatla ilgili İçişleri Bakanlığı’nın CAR’a bilgi vermemesinin nedeni nedir? Bilgi paylaşılmaması hükümetinizce onaylanmakta mıdır? Bilgi vermeyi reddeden yetkililer hakkında bir soruşturma başlatılmış mıdır?
- Uluslar arası kamuoyunda da dikkate alınan bu raporla ilgili iddiaları çürütmek amacıyla hükümetiniz bir çalışma yapmış mıdır? Yapmışsa bu çalışmanın içeriği nedir? Yapmamışsa neden?
CAR Raporuna ulaşmak için: http://www.conflictarm.com/publications/
Daha önce verilen Soru önergeleri:
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.