Bebekleri “”Terörist” olarak Kodluyor musunuz?

Kürkçü, İçişleri Bakanlığı’na verdiği soru önergesinde, Geri gönderme merkezlerinde tutulan mültecilerin bazılarına verilen “Yabancı Terörist Savaşçı”(YTS) kodunu sordu.

6458 sayılı Kanun’un yabancıların sınır dışı edilmesine dair usul ve esasların düzenlendiği 53. maddesinin (3) numaralı fıkrasında 676 sayılı KHK ile yapılan değişiklik öncesinde “sınır dışı kararına karşı dava açma süresi içinde veya yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancının sınır dışı edilmeyeceği” hüküm altına alınmıştı. Dolayısıyla sınır dışı işlemlerine karşı idari yargı makamları nezdinde iptal davası açıldığında bir nevi “kendiliğinden durdurma mekanizması” öngörülmekteydi.

676 sayılı KHK ile yapılan değişiklik sonrasında ise “terör veya çıkar amaçlı suç örgütlerinin yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar”, “kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar” ile “uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler” bakımından kendiliğinden durdurma mekanizması kaldırılmıştır. Yeni durumda anılan kapsamda sınır dışı edilmesine karar verilen yabancıların idare mahkemesinde iptal davası açmaları bu kararların icrasını etkilemeyecektir.

Bu kapsamda madde gerekçesine dayanak gösterilen hususlar: kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlardır. Bu kriterlerin neye göre belirlendiği noktasında kamuoyunun bilgilendirilmesi önem taşımaktadır.

Harmandalı Geri Gönderme Merkezi’nde, İzmir Barosu Mülteci Hakları Komisyonu üyelerinin yaptığı inceleme sonucu aileleri ile birlikte tutulan bebeklerin dahi “Yabancı Terörist Savaşçı” anlamına gelen “YTS89” koduyla teşhir edildiğini kaydedilmiş ve bu inceleme basına yansımıştır. Geri Gönderme Merkezlerinde yaşanan sıkıntılar ve hukuka aykırı uygulamalara dair iddialar ciddi boyutlardadır. 

Bu Gerekçeyle;

1. Geri Gönderme Merkezlerinde idari gözetim altında tutulan mültecilere verilen Yabancı Terörist Savaşçı(YTS) kodları hangi kriterlere göre verilmektedir?

2. YTS kodunun mülteci bebeklere dahi veriliyor olması genel bir uygulama mıdır? Bir mülteci bebek ülke için ne tür bir tehdit oluşturmaktadır?

3. Geri Gönderme Merkezlerinde idari gözetim altında tutulan refakatsiz çocukların akıbeti nedir? Bu çocukların gönderilmeleri durumunda kime teslim edildikleri takip edilmekte midir?

4. Mülteciler hakkında cezai bir soruşturma başlatıldığında, kişi hakkında savcılık veya sorgu hakimliğince adli kontrol kararı verilmiş olmasına rağmen, Göç İdaresi polislerince mülteci neden sınır dışı edilmek üzere idari gözetim altına alınmaktadır? Kaldı ki mülteci hakkında kesinleşmiş bir ceza olmamasına rağmen, bu karar neye göre verilmektedir? Geri Gönderme Merkezindeki söz konusu uygulamalar hangi yasal zemine dayandırılmaktadır?

5. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu çerçevesinde mi idari gözetim altına alınmaktadır? Eğer öyleyse YTS kodlaması hangi kanuni maddeye dayanmaktadır?

6. Geri Gönderme Merkezlerinde mülteci ile görüşürken yeminli tercüman olması zorunluluğu hangi kanuni gerekçeye dayandırılmaktadır?

7. Türkiye’de YTS Kodu verilen toplam kaç mülteci bulunmaktadır?

8. YTS kodu verilerek sınır dışı edilen kaç kişi vardır? Bu kişilerin yıllara ve gönderildikleri ülkelere göre dağılımı nasıldır?

9. Sınır dışı edilirken bu kişilere YTS kodu verildiği, gönderildikleri ülkelerin yetkililerine ve/veya uluslararası güvenlik kurumlarına bildirilmekte midir?

10. Geri Kabul Anlaşması kapsamında bugüne kadar kaç mülteci kabul edilmiş veya geri gönderilmiştir?

11. 02/12/2017 tarihinde saat 15:00 sularında İzmir/Karabağlar İlçesinde bir petrol istasyonunda, herhangi bir arama kararı gösterilmeksizin kollukça elinde bulunan telefonuna el konulan Suriyeli mülteci 3 gün boyunca gözaltında kalmıştır. 04.12.2017 tarihinde ifadesi alınan mülteciye soruşturma konusunu oluşturan herhangi bir fotoğraf ve delil göstermeden hukuka aykırı bir biçimde ifade işlemi yürütülmüş olup, daha sonra savcılığa ya da sorgu hakimliğine sevk edilmeden serbest kalmıştır. Suriye uyruklu Mustafa Mahmud isimli mülteci kollukça serbest bırakılmasına rağmen, Göç İdaresi polislerince alıkonulup, Harmandalı Geri Gönderme Merkezine götürülmüştür. İdari gözetim altında tutulmasının sebebi nedir?