ODTÜ Ormanı Ne Belediyenin Ne Rektörün Malı, Bütün Halkındır!

Kürkçü, İçişleri Bakanlığı’na verdiği yazılı soru önergesiyle, ODTÜ ormanının tahrip edilmesine yol açan, Ankara Büyükşehir Belediyesi ile ODTÜ rektörlüğü arasında imzalanan protokolün detaylarını sordu.

9 Eylül 2017 gece yarısı Ankara Büyük Şehir Belediyesi’ne ait 100 iş makinesi, 400 kamyon ile İçişleri Bakanlığı’na ait TOMA’lar eşliğinde Ortadoğu Teknik Üniversitesi’ne (ODTÜ) ait ormanlık bölgede dört buçuk kilometre boyunca ağaç sökümü ve kesimi yapılmıştır.

Anadolu Bulvarı ile Konya Yolu arasındaki bağlantı yolunun geçirilmesi amacıyla ODTÜ rektörlüğü ile Büyükşehir Belediyesi arasında imzalanan protokol gereği yok edildiği söylenen bu alanda yapılan yolun genişliği söz konusu protokolde 35 metre olarak belirlenmişken, Büyükşehir Belediyesi’nin tahrip ettiği alanın genişliği 100 metre kadardır.

Bilindiği gibi ODTÜ ağaçlandırma projesi 1995 yılında Ağa Han Mimarlık ödülüne layık görülmüş ve yine 1995’te ODTÜ ormanı, Kültür Bakanlığı tarafından doğal ve arkeolojik SİT alanı olarak ilan edilmiştir. Bir bozkır kenti olan Ankara’da 1958 yılından beri ağaçlandırma yapılan binlerce çeşit ve 30 milyondan fazla ağacın oluşturduğu bu flora aynı zamanda binlerce başka bitki ve hayvanı barındıran bir ekosisteme dönüşmüştür.

Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği (TMMOB), ODTÜ Mezunları Derneği ve birçok sivil toplum kuruluşu ile demokratik kitle örgütünün karşı çıkmasına rağmen hayata geçirilen bu proje aynı zamanda ODTÜ’nün tarihten günümüze temsil ettiği demokratik toplum ve uygarlık anlayışına yönelik bir uygulama olarak eleştirilmekte ve yol yapımının başlamasına karşın tartışmalar dinmek bir yana yaygınlaşarak sürmektedir.

Yol projesinin bütüncül bir Ankara Büyükşehir ulaşım politikasının üzerinde yükselmediği ve günübirlik, günü kurtarmaya dönük ve bütün demokratik planlamaya dayanmayan yol projeleri gibi kentsel arazi rantının kamunun aleyhine olacak şekilde yeniden dağılımına neden olacağı da süregiden eleştiriler arasındadır.

Bu Gerekçeyle; 

1. Ankara Büyükşehir Belediyesi ODTÜ Rektörlüğü ile yaptığı protokolün şartlarına tamamen uymuş mudur?

2. Protokol tüzel kişiliğe sahip iki kamu kurumu -ODTÜ Rektörlüğü ve Ankara Büyükşehir Belediyesi- arasında imzalandığına göre, uygulamanın protokol şartlarına uygunluğunu denetleyecek iki taraflı bir denetim kurumu oluşturulmuş mudur? Oluşturulmuş ise bu kurum kimlerden meydana gelmektedir? Uygulamaya özel bir denetim kurumu oluşturulmamışsa denetim hangi kurum tarafından yapılmaktadır/yapılacaktır? Çalışma başlamasından bu yana herhangi denetime tabi tutulmuş mudur? Denetlenmemişse neden denetlenmemiştir? 

3. Protokolün hazırlanması, tartışılması ve sonuca bağlanması sırasında imzacı iki kurum dışında hangi kurum ve kuruluşların fikri/onayına başvurulmuştur? 

4. Protokol hazırlığı sırasında ODTÜ öğrencileri, çalışanları, öğretim üyeleri ile ODTÜ mezunlarının görüşlerine başvurulmuş, görüşlerin derlenerek bir sonuç çıkarılması için bu kesimler yeterince bilgilendirilmiş ve görüşlerini iletmeleri için olanak sağlanmış mıdır? 

5. Konuya ilişkin sorumluluk, bilgi ve uzmanlık sahibi kamu kuruluşları ile uygulamadan etkilenen/etkilenecek yurttaş topluluklarının hem projenin kendisine hem de -kamuya mal olduğu ölçüde- protokol koşullarına çekince ve itiraz getiren raporları neden dikkate alınmamıştır?

6. Gerekçede de belirtildiği üzere bir doğal SİT alanı statüsü kazanmış olan, dolayısıyla kamunun, yurttaşların tamamının mülkü halini alan bir bölgenin -şeklen maddi mülkiyet sahibi görünen- üniversite yönetimiyle imzalanan bir protokol yoluyla da imara açılmasının yasal dayanağı nedir? Uygulama hangi mevzuata göre yapılmıştır? 

7. ODTÜ Kuruluş Yasası’nda rektörlüğün üniversite arazisi üzerinde bu şekilde tasarrufunu haklı gösteren, üniversite arazisini protokol veya anlaşma yoluyla da olsa Belediye’ye vermesine hak tanıyan her hangi bir hüküm var mıdır? ODTÜ Rektörlüğü bu hakkı ODTÜ Kuruluş Yasası’ndan değilse hangi idari/hukuki mevzuattan almaktadır? 

8. Yol yapım çalışmasının protokolü 8 Eylül’de onaylanmış, iş makineleri ise alana 9 Eylül’de girmiştir? Bu çalışmanın aciliyeti veya önceliği hangi kritere göre belirlenmiştir?

9. ODTÜ arazisinde yer alan doğal SİT alanından yol geçirilmesi projesi hangi ulaşım master planına göre tasarlanmıştır? Bu plan hangi kurum tarafından hazırlanmıştır, ayrıntıları Ankara Büyük Şehir Belediye Encümeni ve Belediye Meclisi bilgisine sunulmuş ve onaylanmış mıdır?

10. Yol açmak üzere kaç ağaç kesilmiş, kaç ağaç yerinden sökülmüştür? Yerinden sökülen ağaçlar nereye dikilmiştir? Yol geçecek olan bölgede yaşayan yaban hayvanları ve bitki örtüsünün yol yapımından nasıl etkileneceği öngörülmüş ve bu husus protokolde yer almış mıdır?