Mihri Belli: ‘Açık alın ve temiz yürekle 96 yıl’

BBC Türkçe, Ertuğrul Kürkçü ile 96 yaşında hayatını yitiren Türkiye sosyalist hareketinin öncülerinden Mihri Belli’yi konuştu.

Kürkçü: Ahlaki standartları belirledi

Mihri Belli’nin kuşağından gelen devrimcilerin ve komünistlerin bizim hayatımızda, 1968’den sonra devrimci harekete katılanlar bakımından şöyle bir önemi var; Birincisi Türkiye devrimci hareketi ilk kez açık siyasi mücadele alanına çıkarken çok önemli bir tartışmayla yüz yüze geldi.

Türkiye’de bir devrim mümkün müdür, yoksa bir reform yolundan mı gitmek gerekir?

Mihri Belli ve arkadaşları Türkiye’de devrimin güncel ve mümkün olduğuna dair son derece ikna edici bir siyasi hat izledi.

Bence Türkiye devrimci hareketinde, Türkiye siyasi hareketini değiştiren, bu yönde sergiledikleri irade ve tavır oldu.

Ben bu bakımdan, sadece devrimci hareket için değil, Türkiye’nin siyasi tarihi bakımından çok önemli bir davranışta bulunduklarını söyleyebilirim.

Tabii ki, Mihri Belli tezi ortaya atan, bunu savunan, kendi şahsiyetiyle bu tez arasında bir örtüşme oluşturan bir insan olduğu için, o ister istemez öne çıkıyor.

Fakat bu bir yandan da, Şefik Hüsnü çizgisinin devamı olarak ortaya çıkan bir pozisyondu.

ncak bundan da fazlası var; Mihri Belli öte yandan bu güncel devrimci yaklaşımın yanı sıra, kendi kimliğinde kendi davranışında devrimciliğin ahlaki standartlarını da belirleyen bir insan oldu. Çünkü, her an devrim için mücadele içerisinde olmak, sürekli olarak dünyada gerçekleşen devrimci mücadelerle ilgi kurmak, baskılar karşısında direncini ve tutumunu korumak, sürdürmek, hapishanede davaya sadık kalmak ve mümkün olan her durumda siyaseti devrimci bir yöne çekmek bakımından Mihri Belli çok örnek bir insandı.

‘Hep olduğu yerde durdu’

Bu bakımdan standart belirleyen bir kişiydi. Dolayısıyla, 1960’ların devrimci hareketi Mihri Belli olmaksızın, olmazdı.

Mihri Belli 96 yıl yaşadı. 96 yıl çok uzun bir ömür. Üstelik de 96 yıl devrimci harekette kalmak demek, çok fazla riskle yüz yüze kalmak demek.

Mihri Belli bu açıdan, bütün bu riskleri başarıyla göğüsledi ve son soluğuna kadar devrimci mücadeleye sadık kaldı.

Zorlu siyasal meselelerde Türkiye sosyalist hareketi, Mihri Belli’yi doğru tarafta gördü.

Kürt meselesinde, devlet ve milliyetçilikle uzlaşmayan bir hat izledi. O açıdan da, yeni liberalizmin frenlerine kapılmadı.

Sovyetler Birliği’nin çökmesinden sonraki dönemde, post-modern yönelişlere karşı hep kendi olduğu yerde durdu.

Böylelikle Mihri Belli, 96 yıllık ömrünü açık alınla ve temiz yürekle tamamlayıp, aramızdan ayrıldı.

Hüseyin Alkan, BBC Türkçe